شناخت کلی بیمه مسئولیت
بنابر اصل كلي، هر كس موجب زيان و خسارتي به ديگري شود مسئول جبران آن است. به عبارت ديگر عامل زيان بايد خسارت وارده به زيانديده را جبران نمايد. اما مسئول شناخته شدن عامل زيان براي جبران خسارت شخص زيانديده كافي نيست زيرا چه بسا شخص زيانديده با اعسار عامل زيان مواجه شده، خسارت به وي بدون جبران باقي بماند. بنابراين نياز به مكانيسم ديگري است تا با توجه پيشرفت و توسعه حيرت آور تكنولوژي و صنعت بتوان از قشر آسيب پذير جامعه كه غالباً كارگران و اشخاص بي بضاعت هستند حمايت كرد و آن مكانيسم چيزي جز بيمه نميتواند باشد.
يكي از وظايف شركتهاي بيمه در يک جامعه اين است كه خطرهاي گوناگون اعم از طبيعي و غير طبيعي كه اموال و فعاليت اشخاص و سازمانها را تهديد ميكنند شناسايي كنند و با طراحي و ارائه پوششهاي بيمه‌اي، فعالان اقتصادي را مورد حمايت قرار دهند.
از جمله طرح‌هاي بيمه‌اي مورد نياز واحدهاي مختلف اقتصادي پوشش بيمه‌اي در مقابل خطرهايي است كه موجوديت و سلامت اموال و تأسيسات و وسايل كار اين واحدها را تهديد ميكند به عبارت ديگر بيمه نامه‌هايي كه هدف آنها پوشش خسارت مالي مستقيم است.
بسياري از فعالين اقتصادي تصور ميكنند اگر بيمه كاملي از اين نوع در اختيار داشته باشند از تامين كافي برخوردار خواهند بود ولي توسعه صنعت و روابط افراد در جامعه به شكلي در آمده است كه هر كس حين انجام امور عادي خود ميتواند به بسياري از اشخاص و واحدهاي اقتصادي دور و يا نزديک خود خسارتي وارد كند بدون اينكه چنين قصدي را داشته باشد اين خسارتها به دليل اينكه از ناحيه وي ايجاد شده‌اند موجب ايجاد مسئوليت بوده و بايد جبران شوند.
در گذشته نه چندان دور مبناي مسئوليت هر شخص يا هر واحد اقتصادي نظريه تقصير بود يعني كسي را ميتوانستند مسئول خسارتي بشناسند كه زيانديده بتواند تقصير و يا كوتاهي او را در ايجاد وظايف ثابت كنند ولي با اين روش در اكثر موارد مقصر شناخته و يا ثابت نميشد و لذا جبران خسارت زيانديده ميسر نميگرديد لذا كشورهاي صنعتي به تدريج قوانين مسئوليت خود را به گونه‌اي اصلاح كردند كه شناخت مسئول را آسانتر ميكرد به اين ترتيب نظريه مسئوليت بر مبناي خطر، پايه‌گذاري شد به موجب اين نظريه هر كس به تناسب اموالي كه در اختيار دارد و فعاليتي كه به آن مشغول است براي جامعه ايجاد خطر ميكند و هر خسارتي كه از اين اموال و فعاليتها به هر طريق ناشي شود موجب مسئوليت او خواهد بود.
انواع بيمه مسئوليت مدني در 5 گروه به شرح ذيل طبقه‌بندي ميگردد:
اين نوع بيمه نامه مسئوليت مدني كارفرما را در مقابل كاركنان در جريان كار و درصورت وقوع حوادث در محل مورد بيمه تحت پوشش بيمه قرار مي دهد و خسارات جاني حاصله را با رعايت شرايط خصوصي وعمومي بيمه نامه جبران مينمايد.
در اين بيمه‌نامه مسئوليت بيمه‌گذار در مقابل اشخاص ثالث ( غيرمرتبط با فعاليت بيمه‌گذار ) طبق قوانين جاري كشور تحت پوشش قرار گرفته و خسارتهاي جانبي مالي وارد به زيانديدگان جبران ميگردد.
موضوع اين بيمه نامه جبران خسارات جاني و مالي وارد به مصرف كنندگان كالا و اشخاص ثالث ناشي از خطرات تحت پوشش مي باشد كه در نتيجه عدم ايمني و عيب و نقص كالاي توليد و عرضه شده به وقوع پيوسته باشد و همچنين عدم كيفيت و كارايي مطلوب كالا نيز تحت پوشش قرار خواهد گرفت.
در اين بيمه نامه مسئوليت حرفه اي مدني صاحبان حِرَف در مقابل كساني كه در رابطه با حرفه آنان دچار خسارت جاني يا مالي گرديده‌اند تحت پوشش قرار ميگيرد. مهمترين نوع بيمه‌هاي مسئوليت حرفه ای :
موضوع اين بيمه‌نامه جبران خسارت مالي و جاني وارد به طرف قرارداد بيمه‌گذار است كه ناشي از تعهداتي است كه به واسطه شرايط قرارداد بيمه‌گذار در مقابل ديگران به عهده گرفته است و تعهدات مذكور تحقق نيافته باشد.
انواع بيمه‌هاي مسئوليت قراردادي كه در حال حاضر ارائه ميگردد عبارتند از: