طبق قانون رانندگی بدون گواهینامه به صورت کلی جرم است و با مجازات مثل جریمه نقدی همراه است ولی اگر رانندگی بدون گواهینامه باعث تصادف و سانحه و ایجاد خسارت گردد مجازاتش شدیدتر خواهد بود.
طبق قانون اگر بی احتیاطی و بی مبالاتی و یا عدم رعایت قانون راهنمایی و رانندگی و یا عدم مهارت راننده باعث قتل غیر عمدی شود علاوه بر محکومیت به پرداخت دیه (در صورت درخواست اولیای دم)، مرتکب به شش ماه تا سه سال حبس هم محکوم میشود.
با توجه به شرایط نوشته شده در قانون اگر عمد بودن تصادفی که باعث قتل شده ثابت نشود ، برای راننده فاقد گواهینامه حکم قتل عمد ندارد و این تصادف در اثر بی احتیاطی و بی مبالاتی و عدم مهارت راننده است بنابراین تصور در نظر گرفتن قتل عمد در صورت فوت در تصادفاتی که راننده فاقد گواهینامه است ، تصور درستی نیست.
توضیح نهایی : نداشتن گواهینامه دلیل بر قتل عمد نیست.
اگرفردی بدون گواهینامه رانندگی کند و باعث تصادفی گردد در صورت ایجاد خسارت مالی خود شخص باید عهده دار پرداخت خسارت شود ولی در صورتی که خسارت جانی اتفاق بیفتد طبق قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث (قانون بیمه شخص ثالث) در صورت :
الف ـ اثبات عمد مسبب در ايجاد حادثه نزد مراجع قضائي
ب ـ رانندگي در حالت مستي يا استعمال مواد مخدر يا روانگردان مؤثر در وقوع حادثه كه به تأييد نيروي انتظامي يا پزشكي قانوني يا دادگاه رسيده باشد.
پ ـ در صورتي كه راننده مسبب، فاقد گواهينامه رانندگي باشد يا گواهينامه او متناسب با نوع وسيله نقليه نباشد.
ت ـ در صورتي كه راننده مسبب، وسيله نقليه را سرقت كرده يا از مسروقه بودن آن، آگاه باشد.
شرکت بيمه گر بدون هيچ شرط و اخذ تضمين، خسارت زيان ديده را پرداخت میكند و پس از آن مي تواند به قائم مقامي از طرف زيان ديده از طريق مراجع قانوني براي بازيافت تمام يا بخشي از وجوه پرداخت شده به شخصي كه موجب خسارت شده است مراجعه كند.
پس خسارت جانی ایجاد شده توسط فرد فاقد گواهینامه توسط شرکت بیمه پرداخت میشود ولی بعدا از راننده مطالبه میگردد.
توجه داشته باشید که خود فرد راننده بدون گواهینامه ، اگر آسیبی ببیند نمیتواند با استفاده از این قانون از شرکت بیمه مبلغی درخواست کند.
همانطور که در مقالات قبلی به این موضوع اشاره کردیم ، اتمام تاریخ اعتبار گواهینامه به معنی نداشتن گواهینامه نیست و تنها مجازات آن جریمه مخصوص به این موضوع است و بقیه موارد را شامل نمی‌شود.
مطابق قانون مجازات اسلامی مجازات جرم رانندگی بدون گواهینامه برای بار اول حبس تعزیری تا دو ماه و یا جزای نقدی و یا هر دو مجازات است و در صورت ارتکاب مجدد به دو ماه تا شش ماه حبس محکوم خواهد شد.
و چنانچه تصادف منجر به قتل غیر عمد شود محکوم به پرداخت دیه و حبس تعزیری شش ماه تا سه سال می شود که البته قاضی می تواند به بیش از ⅔ حداکثر مجازات حکم دهد و علاوه بر مجازات فوق مرتکب را برای مدت یک تا پنج سال از حق رانندگی یا تصدی وسایل نقلیه موتوری محروم نماید.
چنانچه راننده فاقد گواهینامه در تصادف منجر به فوت، مقصر شناخته شود در صورتی که شاکی رضایت دهد و از شکایت خود صرف نظر کند، این رضایت فقط در تخفیف و تعدیل مجازات مجرم تأثیر دارد زیرا جرم قتل هرچند غیرعمد باشد جرمی غیر قابل گذشت است و با رضایت و بخشش شاکی، رسیدگی به پرونده خاتمه نمی‌یابد. و دادستان به عنوان مدعی‌العموم پرونده را پیگیری میکند و رضایت شاکی صرفاً از جهت تخفیف مجازات حبس و یا توافق در پرداخت دیه است.
پلیس راهنمایی و رانندگی در سال های اخیر اقدام به صدور نمره منفی برای گواهینامه افراد متخلف در کنار جریمه های نقدی می کند. تجمیع این نمرات منفی می توانند منجر به تعلیق و در نهایت ابطال گواهینامه افراد متخلف شوند.
لازم است بدانید که قوانین مربوط به دریافت نمره منفی به صورت مرحله به مرحله بر روی گواهینامه شما تاثیر می گذارند. به این صورت که اگر نمره های منفی راننده متخلف برای اولین بار به عدد 30 برسد، گواهینامه او به مدت 3 ماه تعلیق شده و در این مدت حق رانندگی نخواهد داشت. در صورتی که مجددا برای بار دوم نمرات منفی آن به عدد 25 برسد، گواهینامه اش برای 6 ماه ضبط می شود. در نهایت اگر این فرد باز هم تخلف کرده و 20 نمره منفی بگیرد، گواهینامه اش به طور کامل باطل می شود. بنابراین باید حداقل بعد از یک سال از ابطال گواهینامه، مجددا در آزمون های رانندگی شرکت کرده تا بتواند گواهینامه جدید دریافت کند.
و البته که طبق قانون گواهینامه ضبط شده به معنای نداشتن گواهینامه است و اگر کسی در دوران ضبط گواهینامه رانندگی کند و یا دچار تصادف شود همه قوانین مربوط به رانندگی بدون گواهینامه شامل حال وی میگردد.Bottom of Form