در سالهای اخیر با رشد روزافزون و چشمگیر قیمت خودرو بحث افت قیمت بعد از تصادف هم بیشتربه چشم میآید. از این منظر که بسته به آسیب وارده به خودرو حتی بعد از تعمیر و اصلاح موضع آسیب دیده ، همچنان آثار تصادف ممکن است باقی بماند و این آثار باقی مانده با توجه به شدت و محل اثر ، در تعیین قیمت نهایی خودرو موثر است.
به عنوان مثال اگر خودرویی در اثر حادثه واژگون شده و سقف خودرو به شدت دچار آسیب شود، با توجه به نحوه تعمیر و بازسازی بسیار محتمل است که اثر این واژگونی همچنان باقی بماند و حتی در کیفیت و نحوه کارکرد خودرو بعد از تعمیر هم موثر باشد، در این حالت افت قیمت حتی تا چند ده درصد هم قابل پیش بینی است و همه ما میدانیم که مثالهای اینچنینی فراوان است.
حال اگر در یک تصادف، فرد مسبب حادثه باعث خساراتی از این دست که ذکر شد، شود آیا فقط با پرداخت هزینهی تعمیر محل آسیب دیده ، همه مسئولیت خود در برابر زیان ایجاد شده را بر عهده گرفته است؟
آیا فرد زیاندیده بعد از دریافت هزینه تعمیر محل آسیب دیده و اصلاح و تعمیر آن ، زیان دیگری را متوجه مال خود نخواهد دید؟ مثلا خودرویی 10 واحد ارزش دارد و بعد از تصادف و تعمیر مجدد، ارزش خودرو به 9 واحد کاهش پیدا میکند. آیا فرد زیاندیده که مسبب حادثه هم نبوده باید این کاهش ارزش را از محل توانایی ها و اموال شخصی خود جبران کند یا مسئولیت جبران این بخش از زیان مالی هم بر عهده فرد مسبب حادثه است؟
در خصوص بیمه شخص ثالث طبق قانون جدید بیمه شخص ثالث وسائط نقلیه ، خسارت مالی به زيانهايي گفته میشود که به سبب حوادث مشمول بيمه موضوع اين قانون به اموال شخص ثالث وارد شود.
حال آیا این زیان افت قیمت هم شامل حال میگردد یا نه؟
قطعا بله
اما آیا شرکتهای بیمه هم در این خصوص موافق پرداخت خسارت افت قیمت هستند یا خیر؟ ظاهرا خیر چون اغلب شرکتهای بیمه این خسارت را پرداخت نمیکنند.
طبق ماده 39 قانون بیمه شخص ثالث " در حوادث رانندگي منجر به خسارت مالي، پرداخت خسارت به صورت نقدي و با توافق زيان ديده و شركت بيمه مربوط صورت مي گيرد. در صورت عدم توافق طرفين در خصوص ميزان خسارت قابل پرداخت، شركت بيمه موظف است در صورت تقاضاي زيان ديده، وسيله نقليه خسارت ديده را در تعميرگاه مجاز و يا تعميرگاهي كه مورد قبول زيان ديده باشد تعمير نموده و هزينه هاي تعمير را تا سقف تعهدات مالي مندرج در بيمه نامه مذكور پرداخت كند."
ظاهرا شرکت های بیمه با استناد به این ماده از پرداخت افت قیمت در بیمه شخص ثالث خودداری میکنند.
البته در نظر داشته باشید که افت قیمت بعد از تصادف شامل همه خودرو ها نمیگردد و البته که قانون مدون و تنظیم شده ای هم در اینباره وجود ندارد ولی به حالت کلی افت قیمت شامل خودروهای با قدمت کمتر از 5 سال ساخت و یا خودروهای خاص و کلکسیونی و ... میگردد.
با این حال اگر بعد از تصادف فرد زیاندیده گمان میکند که خودرو دچار افت قیمت هم شده میتواند با مدارک کامل مثل کروکی و پرونده تشکیل شده در شرکت بیمه و مدارک خودرو از طریق مراجع قانونی شکایت کند. و بسته به میزان خسارت پیش بینی شده، این پرونده یا در شوراهای حل اختلاف یا در دادگاه های صالح رسیدگی خواهد شد.
فرد مسبب حادثه در صورت محکوم شدن به پرداخت خسارت در این زمینه باید این مبلغ را پرداخت کند ولی با توجه به تعریف خسارت مالی در قانون بیمه شخص ثالث ، به نظر میرسد که میتوان خسارت پرداخت شده بابت افت قیمت خودرو بعد از تصادف را از طریق بیمه جبران کرد. چرا که کارشناس تعیین خسارت شرکت بیمه هزینه خسارت را فقط در تعمیر و بازسازی محاسبه کرده ولی دادگاه هزینه خسارت را با افت قیمت در نظر گرفته است. پس با توجه به این امر امکان دریافت خسارت افت قیمت خودرو بعد از تصادف از طرف بیمه شخص ثالث هم ممکن و شدنی است.
طبق ماده 8 قانون بیمه شخص ثالث
" تبصره۳ـ خسارت مالي ناشي از حوادث رانندگي صرفاً تا ميزان خسارت متناظر وارده به گرانترين خودروي متعارف از طريق بيمه نامه شخص ثالث و يا مقصر حادثه قابل جبران خواهد بود.
تبصره۴ـ منظور از خودروي متعارف خودرويي است كه قيمت آن كمتر از پنجاه درصد (۵۰%) سقف تعهدات بدني كه در ابتداي هر سال مشخص مي شود، باشد.
تبصره۵ ـ ارزيابان خسارات موضوع ماده (۳۹) و كارشناسان ارزياب خسارت شركتهاي بيمه و كارشناسان رسمي دادگستري در هنگام برآورد خسارت، موظفند مطابق اين ماده اعلام نظر كنند. "
با توجه به این ماده قانونی و تبصره های مربوطه باید در نظر داشته باشید که توضیحاتِ افت قیمت خودرو بعد از تصادف درباره خودروهای غیرمتعارف کمی کاربرد خود را از دست میدهد و در واقع مسئولیت فرد مسبب حادثه درباره خودروهای غیر متعارف در حد تعیین شده در قانون است و البته که فرد صاحب خودروی غیر متعارف در حد همین قیمت تعیین شده میتواند روی مسئولیت فرد حادثه ساز حساب کند و الباقی این تفاوت از محل بیمه بدنه قابل جبران است که در برخی از شرکتهای بیمه پوشش تکمیلی تحت عنوان افت قیمت خودرو هم در نظر گرفته شده است.
امیدواریم این توضیحات برای شما مفید بوده باشد و البته همکاران زحمتکش ما در بخش پرداخت خسارت و همینطور برنامه ریزان مالی شرکتهای بیمه را آزرده خاطر نکند چون با این روند حتما سود حاصله از بیمه ها کاهش پیدا میکند.
بهتر است در جریان باشید که در حالت کلی بیمه شخص ثالث جزو بیمه های زیان ده یا حداقل کم سود ده شرکتهای بیمه است و با این اوصاف اگر پرداخت افت قیمت خودرو بعد از تصادف هم در محاسبات سود و زیان شرکتهای بیمه اضافه شود این سود و زیان ، تراز متفاوتی خواهد داشت اینجاست که موجبات ناراحتی برنامه ریزان مالی شرکتهای بیمه را فراهم کرده ایم.